Beynimizi nasıl genç tutabiliriz?
İlerleyen yaşla birlikte beynimiz de yıpranıyor ve hafızamız zayıflıyor. Ancak uzmanlar bu durumu frenlemenin biraz da kendi elimizde olduğunu belirtiyor. Çünkü beyin bazı yöntemlerle ve doğru yaşam alışkanlıklarıyla yeniden yapılandırılabiliyor. İşte Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz’den beynin yaşlanma hızını azaltan öneriler:
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz
KENDİNİZE BU SORULARI SORUN
Beyin sağlığınızı korumak için kendinize bu soruları sorun…
Sağlıklı yaşlanıyor muyum?
Yaşlanmayla birlikte tüm hücre, doku ve organlarımızda ölüm, yavaşlama, yıpranma gibi değişiklikler meydana gelir. Ancak sağlıklı yaşlanarak, sosyalleşmeyi ve kendi ihtiyaçlarımızı karşılamayı sürdürebiliriz. Sağlıklı yaşlanabilmek için şunları yapmak gerekir…
Stresi azaltmak
Stres vücutta kortizol hormonunun salgılanmasına neden olur. Bu da bağışıklık sistemini olumsuz etkiler ve iltihaplanmaya yol açar. Vücuttaki iltihaplanma ise kalp, beyin damar hastalıkları, Alzheimer, şeker hastalığı, obezite, astım, kronik yorgunluk, depresyon, baş ağrıları, uykusuzluk gibi birçok hastalığı tetikler. Peki, stresi azaltmak için ne yapmak gerekir? Öncelikle hayata bakış açınızı değiştirmek en önemlisi. Bu konuda kişilik yapısı önemli görünse de aslında bakış açısı değiştirilebilir ve öğrenilebilir bir şey.
Tansiyon, şeker ve kolesterolü kontrol altında tutmak
Kalp hastalığı ile Alzheimer arasında birçok ortak risk faktörü var. Çünkü damar sistemi, beyne kan akışını sağlıyor. Kan akışındaki bozulma ise beyin dokusu hasarına yol açıyor. Yüksek tansiyon ve kolesterol bu sebeple beyin sağlığı için tehlikeli. Tabii kan şekerinize de çok dikkat edin.
İlaçları doğru kullanmak
Yatıştırıcı ve uyku ilaçları, antihistaminikler ve antidepresanları doktorunuz önermedikçe asla kullanmayın. Doktorunuz kesince bırakın.
Beyin dostu besinler tüketiyor muyum?
Yediğimiz yiyeceklerin beyin sağlığı üzerinde büyük etkisi var. Çünkü beyin, vücudun kalorisinin yaklaşık yüzde 20’sini kullanan, konsantrasyonu koruyabilmek için bol miktarda enerji harcayan bir organ. Bu nedenle beyni besleyecek ‘kaliteli’ bir yakıt kullanmak gerekiyor. Bazı yiyeceklerin ise beyin sağlığına katkısı kanıtlanmış durumda. İşte onlardan bazıları:
Yağlı balıklar: Beyin sağlığına faydasını kesin olarak bildiğimiz Omega-3 yağ asitleri içerir. Omega-3, beyin hücreleri de dahil olmak üzere vücutta doku tamirine yardımcı olur ve sinir hücrelerini iyileştirir.
Bitter çikolata: Bir tür antioksidan olan kakao, beynin hafıza ve öğrenmede yer alan kısımlarında sinir hücresi ve kan damarı büyümesini teşvik edebilir. Ayrıca beyindeki kan akışını uyarabilir.
Meyveler: Araştırmalar meyvelerdeki antioksidan bileşiklerin beyin hücreleri arasındaki iletişimi geliştirme, beyin hücrelerinin yeni bağlantılar kurmasını teşvik etme, hafızayı güçlendirme, yaşa bağlı nörodejeneratif hastalıkları azaltma gibi etkileri olduğunu göstermektedir.
Kuruyemişler: Badem, fındık, ceviz gibi kuruyemişler Omega-3 yağ asitleri ve antioksidanlar içerdiğinden beyin sağlığını korur.
Sebzeler: Özellikle brokoli, glukozinolat adı verilen bileşikler bakımından zengindir. Vücut bunları parçaladığında, izotiyosiyanatlar üretir. İzotiyosiyanatlar oksidatif stresi ve nörodejeneratif hastalık riskini azaltabilir. Brokoli ayrıca C vitamini ve flavonoid içeriğiyle de beyin sağlığını korur. Glukozinolat içeren diğer sebzeler Brüksel lahanası, Çin lahanası, lahana, karnabahar, pancar ve kara lahanadır.
Beynime egzersiz yaptırıyor muyum?
Beyni beslemek kadar egzersizin de önemli olduğunu söylüyoruz. İşte beyne egzersiz yaptırmanın yolları…
Rutinleri bozun
Rutinlerimizi seviyoruz ancak rutinler ne kadar fazla olursa beynimiz gün içinde o kadar az çalışır. Markete farklı yoldan gitmek, gün boyu farklı elinizi kullanmak (solaksanız sağ) gibi küçük değişiklikler, beyninizi uyarır.
Farklı kitaplar okuyun
Buradaki püf noktası, tamamen yeni bir türde kitap seçmeniz. Sağlık, felsefe, ekonomi hakkında bilgi edinin. Hangi konuya uzaksanız, beyninizi o konuyu anlaması için zorlayın.
Oyun oynayın
Bulmacalar klasik bir beyin eğitmenidir, sadece sözlü dile değil, hafızanıza bilginin birçok boyutundan erişir. Sudoku, belleğe dayanan bir sayı yerleştirme oyunudur. Bir Sudoku bulmacasını tamamlamak için yapılan “planlama” kısa süreli hafızanın iyileştirilmesine yardımcı olur ve konsantrasyonu artırır. Puzzle yapmak da iyi bir egzersizdir.
Egzersiz yapın
Vücudunuzu hareket ettirdiğinizde, beyninizin yeni kas becerilerini öğrenmesi, mesafeyi tahmin etmesi ve denge kurması gerekir. Beyninize meydan okumak için çok çeşitli egzersizler seçin.
Müzik dinleyin
Müzik dinleyen ya da müzik yapan birinin beynine baktığınızda neredeyse beynin bütününün aktif olduğunu görürsünüz. Müzik genel olarak kavrayışı artırıcı etki yapabiliyor ve müzik hafızası da demans gibi beyin hastalıklarında genellikle en son kaybedilen bilgi oluyor.
